Το όνειρο
Afrika, 21 Μάη 2007
Ζώντας σαράντα χρόνια σ’ αυτόν τον πλανήτη με την ανθρώπινη φυλή, έχω καταλήξει στο συμπέρασμα πως ο κάθε άνθρωπος, μαζί με τη μοναδικότητα της προσωπικότητάς του, εκπέμπει τη δική του μουσική, αλλά λίγοι άνθρωποι μπορούν να ακούσουν τους στίχους που ψιθυρίζουν τα χείλη του.
Ήταν τέλος της άνοιξης του 2005, και βρισκόμουν στην Αμμόχωστο. Το Πανεπιστήμιο Ανατολικής Μεσογείου μού επέτρεψε να χρησιμοποιήσω τα μηχανήματα τού μοντάζ, για να ολοκληρώσω το ντοκιμαντέρ μου. Συνήθως εργαζόμουν στο μοντάζ είκοσι ώρες την ημέρα και κοιμόμουν σε ένα μικρό καναπέ, που βρισκόταν εκεί. Όμως, μια φορά την εβδομάδα τουλάχιστον, πήγαινα στο διαμέρισμα κάποιου καθηγητή για μπάνιο και για λίγο πραγματικό ύπνο, σε αληθινό στρώμα. Ένα από εκείνα τα βράδια, ένα περίεργο όνειρο ήρθε να διακόψει απότομα τον ύπνο μου. Αυτό το όνειρο μού έδωσε και την έμπνευση να χρησιμοποιήσω ως θέμα στην ιστορία του ντοκιμαντέρ μου, την αναζήτηση της Σελτέν.
Ήταν γύρω στις τρεις τα χαράματα, όταν μέσα στον περίεργο κόσμο των ονείρων ήρθε ένα μικρό κοριτσάκι, περίπου στην ηλικία της Τζισέμ, της πρωταγωνίστριας στο ντοκιμαντέρ μου. Το κορίτσι στάθηκε πάνω από το κρεβάτι μου και άρχισε να μου μιλά σε μια γλώσσα ακαταλαβίστικη, αλλά περιέργως μπορούσα να καταλάβω τι έλεγε. Τη ρώτησα πώς ήταν δυνατό να καταλαβαίνω τι έλεγε, και μου απάντησε πως μιλούσαμε την ίδια γλώσσα: «Τη γλώσσα της ειρήνης», μου είπε. Οι λέξεις της διείσδυσαν τόσο δυνατά μέσα μου, που όλο μου το σώμα τραντάχτηκε, και με ένα άλμα βρέθηκα από το κρεβάτι στο μπαλκόνι.
Δεν πίστευα στα όνειρα μέχρι εκείνη τη στιγμή, απλώς αυτό το όνειρο από όποιο μέρος του υποσυνείδητου κι αν ήρθε, όχι μόνο με ξύπνησε, αλλά μού αφύπνισε τη συνείδηση. Ήταν η πρώτη φορά που κατανόησα πόσο βαθιά αγαπούσα το νησί μου, την Κύπρο, ώστε να επιτρέψω να με αποκαλέσουν προδότη και όργανο της τουρκικής προπαγάνδας, ή ακόμα και να θέσω σε κίνδυνο την ασφάλεια της οικογένειάς μου, για να προσφέρω ένα μικρό λιθάρι στο γιοφύρι της ειρήνης.
Δεν θυμάμαι να είχα κλάψει ξανά προηγουμένως για την πατρίδα μου. Εκείνο το χάραμα, ένιωσα τον πόνο της για πρώτη φορά να αναβλύζει από τα σωθικά τής ματωμένης γης, μέσα στην ψυχή μου. Άκουσα τα μοιρολόγια από τις χαροκαμένες μάνες, Ελληνίδες και Τουρκάλες, που τους επέστρεφαν τα παιδιά τους διαμελισμένα μέσα σε μαύρες σακούλες, κι έκλαψα μαζί τους. Αφουγκράστηκα τις κραυγές από τις ομαδικές εκτελέσεις στη Μάραθα, το Σανδαλάρι και την Αλόα, την Άσσια, τη Λάπηθο, το Παλαίκυθρο. Είδα τον φόβο στα μάτια των παιδιών και την απόγνωση των μεγάλων, μέσα στα αντίσκηνα, στο Ακρωτήρι και την Ορμήδεια. Θρήνησα με τους ελληνοκύπριους συγγενείς των αγνοουμένων, στο Λήδρα Πάλας, και με τους τουρκοκύπριους συγγενείς, στο μνημείο της Τόχνης (Τασκέντ). Πώς μπόρεσε μια χούφτα ανθρώπων, μια χούφτα πολιτικών, να φέρει τόσο μίσος, τόσο θάνατο, τόση μιζέρια, σε ένα νησί τόσο όμορφο, όσο τούτο;
Πολλές φορές με έχουν ρωτήσει αν έχω μετανιώσει που έκανα αυτό το ντοκιμαντέρ ή αν θα έπρεπε να κάνω ένα ντοκιμαντέρ που να δείχνει και τις δυο πλευρές, ώστε να μην μπορεί η τουρκική προπαγάνδα να το χρησιμοποιήσει κτλ. Η απάντηση είναι, «όχι». Αν ο χρόνος γύριζε πίσω και μου δινόταν δεύτερη ευκαιρία, θα έκανα ξανά ακριβώς αυτό που έκανα. Μέσα μου δεν υπήρχε άλλη επιλογή. Δεν σκεφτόμουν καν αν τα παιδιά στην Αλόα ανήκαν στη μια ή στην άλλη κοινότητα. Απλώς άκουσα τις κραυγές τους μέσα μου, και έπρεπε να τους δώσω φωνή. Για μένα, το ντοκιμαντέρ μου είναι κατάθεση ψυχής, μα από πολλούς σε αυτό τον τόπο, δυστυχώς, ο πόνος και ο θάνατος δεν αντιμετωπίζονται με σεβασμό, αλλιώς θα ντρέπονταν να το χρησιμοποιήσουν για τη φτηνή τους προπαγάνδα. Δεν φοβάμαι την προπαγάνδα, γιατί ξέρω πως ένα άλλο παιδί εκεί έξω κρατά φυλαγμένο, μέσα σε ένα άλλο όνειρο, το αντίδοτο!
Τόνι Αγκαστινιώτης
Afrika, 21 Μάη 2007
Ζώντας σαράντα χρόνια σ’ αυτόν τον πλανήτη με την ανθρώπινη φυλή, έχω καταλήξει στο συμπέρασμα πως ο κάθε άνθρωπος, μαζί με τη μοναδικότητα της προσωπικότητάς του, εκπέμπει τη δική του μουσική, αλλά λίγοι άνθρωποι μπορούν να ακούσουν τους στίχους που ψιθυρίζουν τα χείλη του.
Ήταν τέλος της άνοιξης του 2005, και βρισκόμουν στην Αμμόχωστο. Το Πανεπιστήμιο Ανατολικής Μεσογείου μού επέτρεψε να χρησιμοποιήσω τα μηχανήματα τού μοντάζ, για να ολοκληρώσω το ντοκιμαντέρ μου. Συνήθως εργαζόμουν στο μοντάζ είκοσι ώρες την ημέρα και κοιμόμουν σε ένα μικρό καναπέ, που βρισκόταν εκεί. Όμως, μια φορά την εβδομάδα τουλάχιστον, πήγαινα στο διαμέρισμα κάποιου καθηγητή για μπάνιο και για λίγο πραγματικό ύπνο, σε αληθινό στρώμα. Ένα από εκείνα τα βράδια, ένα περίεργο όνειρο ήρθε να διακόψει απότομα τον ύπνο μου. Αυτό το όνειρο μού έδωσε και την έμπνευση να χρησιμοποιήσω ως θέμα στην ιστορία του ντοκιμαντέρ μου, την αναζήτηση της Σελτέν.
Ήταν γύρω στις τρεις τα χαράματα, όταν μέσα στον περίεργο κόσμο των ονείρων ήρθε ένα μικρό κοριτσάκι, περίπου στην ηλικία της Τζισέμ, της πρωταγωνίστριας στο ντοκιμαντέρ μου. Το κορίτσι στάθηκε πάνω από το κρεβάτι μου και άρχισε να μου μιλά σε μια γλώσσα ακαταλαβίστικη, αλλά περιέργως μπορούσα να καταλάβω τι έλεγε. Τη ρώτησα πώς ήταν δυνατό να καταλαβαίνω τι έλεγε, και μου απάντησε πως μιλούσαμε την ίδια γλώσσα: «Τη γλώσσα της ειρήνης», μου είπε. Οι λέξεις της διείσδυσαν τόσο δυνατά μέσα μου, που όλο μου το σώμα τραντάχτηκε, και με ένα άλμα βρέθηκα από το κρεβάτι στο μπαλκόνι.
Δεν πίστευα στα όνειρα μέχρι εκείνη τη στιγμή, απλώς αυτό το όνειρο από όποιο μέρος του υποσυνείδητου κι αν ήρθε, όχι μόνο με ξύπνησε, αλλά μού αφύπνισε τη συνείδηση. Ήταν η πρώτη φορά που κατανόησα πόσο βαθιά αγαπούσα το νησί μου, την Κύπρο, ώστε να επιτρέψω να με αποκαλέσουν προδότη και όργανο της τουρκικής προπαγάνδας, ή ακόμα και να θέσω σε κίνδυνο την ασφάλεια της οικογένειάς μου, για να προσφέρω ένα μικρό λιθάρι στο γιοφύρι της ειρήνης.
Δεν θυμάμαι να είχα κλάψει ξανά προηγουμένως για την πατρίδα μου. Εκείνο το χάραμα, ένιωσα τον πόνο της για πρώτη φορά να αναβλύζει από τα σωθικά τής ματωμένης γης, μέσα στην ψυχή μου. Άκουσα τα μοιρολόγια από τις χαροκαμένες μάνες, Ελληνίδες και Τουρκάλες, που τους επέστρεφαν τα παιδιά τους διαμελισμένα μέσα σε μαύρες σακούλες, κι έκλαψα μαζί τους. Αφουγκράστηκα τις κραυγές από τις ομαδικές εκτελέσεις στη Μάραθα, το Σανδαλάρι και την Αλόα, την Άσσια, τη Λάπηθο, το Παλαίκυθρο. Είδα τον φόβο στα μάτια των παιδιών και την απόγνωση των μεγάλων, μέσα στα αντίσκηνα, στο Ακρωτήρι και την Ορμήδεια. Θρήνησα με τους ελληνοκύπριους συγγενείς των αγνοουμένων, στο Λήδρα Πάλας, και με τους τουρκοκύπριους συγγενείς, στο μνημείο της Τόχνης (Τασκέντ). Πώς μπόρεσε μια χούφτα ανθρώπων, μια χούφτα πολιτικών, να φέρει τόσο μίσος, τόσο θάνατο, τόση μιζέρια, σε ένα νησί τόσο όμορφο, όσο τούτο;
Πολλές φορές με έχουν ρωτήσει αν έχω μετανιώσει που έκανα αυτό το ντοκιμαντέρ ή αν θα έπρεπε να κάνω ένα ντοκιμαντέρ που να δείχνει και τις δυο πλευρές, ώστε να μην μπορεί η τουρκική προπαγάνδα να το χρησιμοποιήσει κτλ. Η απάντηση είναι, «όχι». Αν ο χρόνος γύριζε πίσω και μου δινόταν δεύτερη ευκαιρία, θα έκανα ξανά ακριβώς αυτό που έκανα. Μέσα μου δεν υπήρχε άλλη επιλογή. Δεν σκεφτόμουν καν αν τα παιδιά στην Αλόα ανήκαν στη μια ή στην άλλη κοινότητα. Απλώς άκουσα τις κραυγές τους μέσα μου, και έπρεπε να τους δώσω φωνή. Για μένα, το ντοκιμαντέρ μου είναι κατάθεση ψυχής, μα από πολλούς σε αυτό τον τόπο, δυστυχώς, ο πόνος και ο θάνατος δεν αντιμετωπίζονται με σεβασμό, αλλιώς θα ντρέπονταν να το χρησιμοποιήσουν για τη φτηνή τους προπαγάνδα. Δεν φοβάμαι την προπαγάνδα, γιατί ξέρω πως ένα άλλο παιδί εκεί έξω κρατά φυλαγμένο, μέσα σε ένα άλλο όνειρο, το αντίδοτο!
Τόνι Αγκαστινιώτης