Τι θα πει λεύτερος;
Avrupa 08/05/2022
Αν δεν έχεις αμφισβητήσει ποτέ τον εαυτό σου, το μυαλό και την καρδιά σου, τις ιδέες και τα πιστεύω σου, τις αρχές και τις αξίες σου, τη φιλοσοφία και τις θεωρίες σου, τους γονείς και τη ράτσα σου, τους ιερείς και τους γκουρού σου, την πατρίδα και το κόμμα σου, τις σημαίες και τα σύμβολά σου, την ιστορία και τα είδωλά σου… ίσως να μην υπήρξες ποτέ. Είσαι σαν ένα κομπιούτερ που το φόρτωσαν πληροφορίες, και όλα συμβαίνουν με βάση τον προκαθορισμένο προγραμματισμό τού συστήματος. Υπάρχει η αίσθηση της ασφάλειας, αν έχεις αποδεχθεί χωρίς αμφισβήτηση τον προγραμματισμό, αλλά δεν ξέρω αν μέσα σε αυτά τα πλαίσια μπορείς να ορίζεσαι σαν λεύτερος άνθρωπος.
Τι θα πει λεύτερος; «Αυτός που δεν φοβάται το θάνατο», θα απαντούσε ο τεράστιος Νίκος Καζαντζάκης. Δεν είμαι στο μπόι του, για να τον αμφισβητήσω, μα θα προσθέσω…
Ο λεύτερος άνθρωπος είναι αυτός που σεργιανίζει τη γη με αλώβητη τη βούληση. Δεν χειραγωγείται, δεν εξαγοράζεται η συνείδησή του, δεν βάζει νερό στο κρασί του. Μπορεί να επιλέξει τη σιωπή, αλλά ποτέ δεν θα επιλέξει να συμβιβάσει τις αρχές και τις πεποιθήσεις του για κανένα. Όσο κι αν η καρδιά του είναι πλημμυρισμένη από αγάπη γι’ αυτούς που τον παροτρύνουν να παίξει συμβιβαστικά τη ζωή -για το καλό του-, ακολουθεί τους εσωτερικούς του παλμούς.
Ο λεύτερος άνθρωπος κοιτάζει την αλήθεια κατάματα, κι αφήνει το νυστέρι να του ξεσκίσει τη σάρκα, μέχρι να φτάσει στο κόκκαλο. Λαχταρά το φως της αλήθειας, κι ας σκοτεινιάσει ο ήλιος για πάντα. Θέλει να ξέρει, όχι από περιέργεια, μα γιατί η αλήθεια είναι η πρώτη ύλη που τον κρατά στη ζωή. Δεν φοβάται τις σκιές τού χθες, γιατί κοιτάζει το παρελθόν με το φως τού σήμερα.
Ο λεύτερος άνθρωπος δεν φοβάται να κάνει λάθη, να εκτεθεί, να αναλάβει την ευθύνη και να απολογηθεί. Σε μια συνεχόμενη φυγοκεντρική πορεία μέσα στο κουκούλι της ψυχής του, μεταμορφώνεται από σκουλήκι σε πεταλούδα κι από πεταλούδα σε αετό. Το πνεύμα του ίπταται στις κορφές των σύννεφων, μα ταυτόχρονα πατά δυνατά σαν αρκούδα, κι αφήνει τα ίχνη του βαθειά στη γη.
Ο λεύτερος άνθρωπος είναι ο φόβος και ο τρόμος για κάθε διεφθαρμένο σύστημα εξουσίας. Δεν δρα με γνώμονα τη φιλοδοξία και δεν έχει κρυμμένες ατζέντες και υποσημειώσεις στο μυαλό. Είναι ξεκάθαρος. Επειδή ξεπετάγεται μέσα στην κάθε στιγμή φυσικά και αυθόρμητα, δεν μπορεί κανείς ελέγξει τις άναρχες κινήσεις του. Οι εξουσίες φοβούνται τη σιωπή του, όσο φοβούνται και τις κραυγές του, γιατί ενώ παλεύει πάνω στα κύματα μανιασμένος σαν άγριο θηρίο, στο βυθό της ύπαρξής του παραμένει ατάραχος. Οι απειλές και οι εκφοβισμοί της εξουσίας είναι άχρηστα εργαλεία, σε μια καρδιά που ακινητοποίησε τον φόβο.
Ίσως να αναρωτιέστε γιατί γράφω όλες αυτές τις φιλοσοφικές αρλούμπες. Έχει τόσα πολλά θέματα η επικαιρότητα. Είναι ο πόλεμος στη Ουκρανία, είναι οι πολιτικές εξελίξεις στην Κύπρο, είναι το περιβάλλον, είναι η ελευθεροτυπία, κι εγώ καταπιάστηκα με ένα θέμα που δεν μοιάζει να κολλά πουθενά. Για να είμαι ειλικρινής, πιστεύω ότι το θέμα μου, «Ο λεύτερος άνθρωπος», κολλά παντού. Το τι νομίζει ότι μπορεί να επιβάλει η πολιτική εξουσία και η κάθε η εξουσία, αφορά την αντίληψή μας και το πόσα είμαστε διαθεμένοι να ανεχτούμε. Το μέτρο είμαστε εμείς. Αν παραμένουμε σκλάβοι μέσα στον προγραμματισμό που μας φόρτωσαν, χωρίς αμφισβήτηση, χωρίς να υπάρξει μια εσωτερική επανάσταση, θα ανεμίζουμε τις χειροπέδες μας με περηφάνια, και θα νομίζουμε πως είναι βραχιόλια με ματόπετρες. Αν θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο, θα πρέπει πρωτίστως να αλλάξουμε εμείς.
Βλέπετε, ο σκλαβωμένος άνθρωπος δεν έχει απαιτήσεις, θεωρεί την κατάσταση του δεδομένη. Έμαθε να υπακούει και να μετρά τα λόγια του… «Μάλιστα κύριε, ό,τι πεις αγάπη μου, αυτό λέει ο νόμος, δεν θέλω φασαρίες, κρύψε να περάσουμε, έτσι το κάνουν όλοι, τι θα πουν οι γείτονες…». Είναι τόσο εκπαιδευμένος, που μπαίνει μόνος στο κελί και κλειδώνει την πόρτα πίσω του κι απολαμβάνει την μιζέρια του. Ο λεύτερος άνθρωπος μπορεί να παίξει με το σύστημα, αλλά δεν το προσκυνά, δεν βολεύεται. Δεν λέει το κελί παλάτι, ούτε τη μιζέρια ευλογία, ούτε ονομάζει το δίκαιο άδικο για να επιβιώσει. Αναλαμβάνει την ευθύνη να ευθυγραμμίζει τα βήματά του, ανάλογα με την κραυγή της συνείδησης του, έστω κι αν αυτό σημαίνει να μείνει μόνος. Αυτό είναι το επαναστατικό μανιφέστο του!
Η λευτεριά για την οποία εγώ μιλώ, δεν χαρίζεται, δεν σου την κάνει δώρο η πολιτεία. Πρέπει να σταθεί κανείς για ώρες μπροστά στον καθρέφτη για να προσέξει τις αλυσίδες που εμποδίζουν τις φτερούγες του να ανοίξουν.
Τόνι Αγκαστινιώτης
Avrupa 08/05/2022
Αν δεν έχεις αμφισβητήσει ποτέ τον εαυτό σου, το μυαλό και την καρδιά σου, τις ιδέες και τα πιστεύω σου, τις αρχές και τις αξίες σου, τη φιλοσοφία και τις θεωρίες σου, τους γονείς και τη ράτσα σου, τους ιερείς και τους γκουρού σου, την πατρίδα και το κόμμα σου, τις σημαίες και τα σύμβολά σου, την ιστορία και τα είδωλά σου… ίσως να μην υπήρξες ποτέ. Είσαι σαν ένα κομπιούτερ που το φόρτωσαν πληροφορίες, και όλα συμβαίνουν με βάση τον προκαθορισμένο προγραμματισμό τού συστήματος. Υπάρχει η αίσθηση της ασφάλειας, αν έχεις αποδεχθεί χωρίς αμφισβήτηση τον προγραμματισμό, αλλά δεν ξέρω αν μέσα σε αυτά τα πλαίσια μπορείς να ορίζεσαι σαν λεύτερος άνθρωπος.
Τι θα πει λεύτερος; «Αυτός που δεν φοβάται το θάνατο», θα απαντούσε ο τεράστιος Νίκος Καζαντζάκης. Δεν είμαι στο μπόι του, για να τον αμφισβητήσω, μα θα προσθέσω…
Ο λεύτερος άνθρωπος είναι αυτός που σεργιανίζει τη γη με αλώβητη τη βούληση. Δεν χειραγωγείται, δεν εξαγοράζεται η συνείδησή του, δεν βάζει νερό στο κρασί του. Μπορεί να επιλέξει τη σιωπή, αλλά ποτέ δεν θα επιλέξει να συμβιβάσει τις αρχές και τις πεποιθήσεις του για κανένα. Όσο κι αν η καρδιά του είναι πλημμυρισμένη από αγάπη γι’ αυτούς που τον παροτρύνουν να παίξει συμβιβαστικά τη ζωή -για το καλό του-, ακολουθεί τους εσωτερικούς του παλμούς.
Ο λεύτερος άνθρωπος κοιτάζει την αλήθεια κατάματα, κι αφήνει το νυστέρι να του ξεσκίσει τη σάρκα, μέχρι να φτάσει στο κόκκαλο. Λαχταρά το φως της αλήθειας, κι ας σκοτεινιάσει ο ήλιος για πάντα. Θέλει να ξέρει, όχι από περιέργεια, μα γιατί η αλήθεια είναι η πρώτη ύλη που τον κρατά στη ζωή. Δεν φοβάται τις σκιές τού χθες, γιατί κοιτάζει το παρελθόν με το φως τού σήμερα.
Ο λεύτερος άνθρωπος δεν φοβάται να κάνει λάθη, να εκτεθεί, να αναλάβει την ευθύνη και να απολογηθεί. Σε μια συνεχόμενη φυγοκεντρική πορεία μέσα στο κουκούλι της ψυχής του, μεταμορφώνεται από σκουλήκι σε πεταλούδα κι από πεταλούδα σε αετό. Το πνεύμα του ίπταται στις κορφές των σύννεφων, μα ταυτόχρονα πατά δυνατά σαν αρκούδα, κι αφήνει τα ίχνη του βαθειά στη γη.
Ο λεύτερος άνθρωπος είναι ο φόβος και ο τρόμος για κάθε διεφθαρμένο σύστημα εξουσίας. Δεν δρα με γνώμονα τη φιλοδοξία και δεν έχει κρυμμένες ατζέντες και υποσημειώσεις στο μυαλό. Είναι ξεκάθαρος. Επειδή ξεπετάγεται μέσα στην κάθε στιγμή φυσικά και αυθόρμητα, δεν μπορεί κανείς ελέγξει τις άναρχες κινήσεις του. Οι εξουσίες φοβούνται τη σιωπή του, όσο φοβούνται και τις κραυγές του, γιατί ενώ παλεύει πάνω στα κύματα μανιασμένος σαν άγριο θηρίο, στο βυθό της ύπαρξής του παραμένει ατάραχος. Οι απειλές και οι εκφοβισμοί της εξουσίας είναι άχρηστα εργαλεία, σε μια καρδιά που ακινητοποίησε τον φόβο.
Ίσως να αναρωτιέστε γιατί γράφω όλες αυτές τις φιλοσοφικές αρλούμπες. Έχει τόσα πολλά θέματα η επικαιρότητα. Είναι ο πόλεμος στη Ουκρανία, είναι οι πολιτικές εξελίξεις στην Κύπρο, είναι το περιβάλλον, είναι η ελευθεροτυπία, κι εγώ καταπιάστηκα με ένα θέμα που δεν μοιάζει να κολλά πουθενά. Για να είμαι ειλικρινής, πιστεύω ότι το θέμα μου, «Ο λεύτερος άνθρωπος», κολλά παντού. Το τι νομίζει ότι μπορεί να επιβάλει η πολιτική εξουσία και η κάθε η εξουσία, αφορά την αντίληψή μας και το πόσα είμαστε διαθεμένοι να ανεχτούμε. Το μέτρο είμαστε εμείς. Αν παραμένουμε σκλάβοι μέσα στον προγραμματισμό που μας φόρτωσαν, χωρίς αμφισβήτηση, χωρίς να υπάρξει μια εσωτερική επανάσταση, θα ανεμίζουμε τις χειροπέδες μας με περηφάνια, και θα νομίζουμε πως είναι βραχιόλια με ματόπετρες. Αν θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο, θα πρέπει πρωτίστως να αλλάξουμε εμείς.
Βλέπετε, ο σκλαβωμένος άνθρωπος δεν έχει απαιτήσεις, θεωρεί την κατάσταση του δεδομένη. Έμαθε να υπακούει και να μετρά τα λόγια του… «Μάλιστα κύριε, ό,τι πεις αγάπη μου, αυτό λέει ο νόμος, δεν θέλω φασαρίες, κρύψε να περάσουμε, έτσι το κάνουν όλοι, τι θα πουν οι γείτονες…». Είναι τόσο εκπαιδευμένος, που μπαίνει μόνος στο κελί και κλειδώνει την πόρτα πίσω του κι απολαμβάνει την μιζέρια του. Ο λεύτερος άνθρωπος μπορεί να παίξει με το σύστημα, αλλά δεν το προσκυνά, δεν βολεύεται. Δεν λέει το κελί παλάτι, ούτε τη μιζέρια ευλογία, ούτε ονομάζει το δίκαιο άδικο για να επιβιώσει. Αναλαμβάνει την ευθύνη να ευθυγραμμίζει τα βήματά του, ανάλογα με την κραυγή της συνείδησης του, έστω κι αν αυτό σημαίνει να μείνει μόνος. Αυτό είναι το επαναστατικό μανιφέστο του!
Η λευτεριά για την οποία εγώ μιλώ, δεν χαρίζεται, δεν σου την κάνει δώρο η πολιτεία. Πρέπει να σταθεί κανείς για ώρες μπροστά στον καθρέφτη για να προσέξει τις αλυσίδες που εμποδίζουν τις φτερούγες του να ανοίξουν.
Τόνι Αγκαστινιώτης