Hristodulidis, yeni Makarios
Avrupa 19/03/2023
Tony Angastiniotis
“Biz tarihin yaratıcıları değiliz, tarih tarafından yaratıldık”
Martin Luther King
Nikos Hristodoulidis siyasi kampanyasına başladığında, onu destekleyen eski başpiskopos ona “yeni Makarios” diyordu. Bu bana garip geldi zira çok güvenilir bir kaynaktan, Kolas’ın onun için Zigi’de masa donattığını öğrendim. Kolas, Ekim 1973’te Agios Sergios’ta (Yeni Boğaziçi) başpiskoposa suikast düzenlemeyi üstlenen EOKA B’nin üyesiydi. Kayıtlara göre, girişim başarısız oldu çünkü patlayıcı mekanizma zamanından önce patlamıştı. Öte yandan Makarios da siyasi kariyerine Grivas’ın “X” örgütü üyeleri ile başladı.
Nikos Hristodulidis, seçim kampanyasının devamında, iki kesimli iki toplumlu federasyonu reddeden tüm partiler ve örgütler tarafından desteklendi. Bu gerçekler ışığında, Kıbrıs sorununda hangi çıkmaz politikanın izleneceğini anlamak için kâhin ya da Hint fakiri olmak gerekmez… Sadece çeşitli televizyon tartışmalarında değil, her yerde, Kıbrıs sorununa ilişkin konulara verdiği cevaplar o kadar tutarsız, çelişkili ve anlaşılmazdı ki, sıradan bir vatandaş onun niyetini anlayamazdı… Benim için çıplak gerçek her zaman basittir… “Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim.”
Toplumlarımızın tüm seçilmiş liderlerinde alışılageldiği gibi, en yüksek makama seçildikten sonraki ilk hareketleri semboliktir. İyi vatanseverler gibi güven mektuplarını sunmak için anavatana giderler... Hristodulidis de yeni savunma bakanıyla ilk önce komando askeri kampında bir tatbikat izledikten sonra Atina’ya gitti. Yeni Makarios’un, Cunta’nın, 15 Temmuz 1974 darbesinde eski Makarios’u devirmek için kullandığı kampı ziyaret etme hamlesi ilginç bir sembolizmdir.
Yeni Makarios Atina’da, sembolik olarak eski Makarios’un yolunu takip eder ve Savaş Müzesi'ne de gider... Bence tek geçerli savaş müzesi mezarlıktır, ama hikâyeyi bozmayalım... Atina'daki savaş müzesinde, 7 Mart 1953’te Kıbrıs’ın Yunanistan ile birleşmesi için İncil üzerine yemin eden 12 kişinin onurlandırıldığı etkinliği, Hristodulidis de varlığıyla onurlandırdı. Yemin eden 12 kişi arasında General Georgios Grivas ve eski Makarios da vardı. Yeni Makarios, törende yaptığı konuşmada, diğer şeylerin yanı sıra, “Tarihini iyi bilmeyen ve tarihini onurlandırmayan halkların müreffeh bir geleceği olamaz” meşhur sözüne değindi. Tarihimizi bilen bizler, bu yeminin sonuçlarıyla doğup büyüdüğümüz ve yaşlandığımız için, onların amaçlarında başarısızlığa uğramakla kalmayıp, Kıbrıs’ı Yunanistan’la birleştirmek yerine, çatışma ve bölünmeye götürdüklerini biliyoruz. Siz orada, biz burada, ortada asker, barikatlar ve Nuris’in dikenli telleri…
Yeni Makarios'un bir diğer sembolik hamlesi, “Ulusal Merkez” doktrininin dirilişiydi. Mitsotakis ve Hristodulidis, Bakanlar Kurulu toplantılarının, Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve Yunanistan Başbakanı'nın huzurunda gerçekleştirileceği hükümetler arası işbirliğini kurumsallaştırma kararı aldı. Nikos Hristodulidis, seçimlerden önce “Birleşik Savunma Doktrini’ni” geri getirme sözü vermiş ve bunu görüştüğünü ve bunun, Yunan hükümeti tarafından kabul edildiğini açıklamıştı. 31/1/2023 tarihinde Radyo Proto’ya verdiği mülakatta, Kıbrıs'a savaş uçakları ve gemilerinin geleceği ima etmişti.
Nitekim zamanın doğrusal olarak değil, daireler çizerek hareket ettiğine ve tarihin şu ya da bu şekilde tekerrür ettiğine inanan ilkel kabileler haklıydı. Eski Makarios, Yunan tümenini getirdi, yeni Makarios, Yunan firkateynlerini ve Yunan hava kuvvetlerini getirecek. Felaket getirici milliyetçi süreç tekrarlanıyor ve iki devlet ve çifte enosis politikası yavaş yavaş tamamlanma noktasına geliyor. Kıbrıs Türk liderliği açık açık iki devlet politikası izlemekte, Kıbrıs Rum liderliği ise kabul etmese de siyasi hamleleriyle aynı şeyi yapmaktadır.
Kıbrıs sorununu böyle mi çözeceğiz?
*“Ulusal Merkez” doktrini, 1964’te Yunanistan Başbakanı Yorgos Papandreu tarafından önerildi; Yunan hükümeti, enosise götürmek için Kıbrıs'ı yönetme sorumluluğunu üstlenecekti. Bu konu, okuduğunuz makalede analiz edemeyeceğim büyük bir konudur…
Avrupa 19/03/2023
Tony Angastiniotis
“Biz tarihin yaratıcıları değiliz, tarih tarafından yaratıldık”
Martin Luther King
Nikos Hristodoulidis siyasi kampanyasına başladığında, onu destekleyen eski başpiskopos ona “yeni Makarios” diyordu. Bu bana garip geldi zira çok güvenilir bir kaynaktan, Kolas’ın onun için Zigi’de masa donattığını öğrendim. Kolas, Ekim 1973’te Agios Sergios’ta (Yeni Boğaziçi) başpiskoposa suikast düzenlemeyi üstlenen EOKA B’nin üyesiydi. Kayıtlara göre, girişim başarısız oldu çünkü patlayıcı mekanizma zamanından önce patlamıştı. Öte yandan Makarios da siyasi kariyerine Grivas’ın “X” örgütü üyeleri ile başladı.
Nikos Hristodulidis, seçim kampanyasının devamında, iki kesimli iki toplumlu federasyonu reddeden tüm partiler ve örgütler tarafından desteklendi. Bu gerçekler ışığında, Kıbrıs sorununda hangi çıkmaz politikanın izleneceğini anlamak için kâhin ya da Hint fakiri olmak gerekmez… Sadece çeşitli televizyon tartışmalarında değil, her yerde, Kıbrıs sorununa ilişkin konulara verdiği cevaplar o kadar tutarsız, çelişkili ve anlaşılmazdı ki, sıradan bir vatandaş onun niyetini anlayamazdı… Benim için çıplak gerçek her zaman basittir… “Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim.”
Toplumlarımızın tüm seçilmiş liderlerinde alışılageldiği gibi, en yüksek makama seçildikten sonraki ilk hareketleri semboliktir. İyi vatanseverler gibi güven mektuplarını sunmak için anavatana giderler... Hristodulidis de yeni savunma bakanıyla ilk önce komando askeri kampında bir tatbikat izledikten sonra Atina’ya gitti. Yeni Makarios’un, Cunta’nın, 15 Temmuz 1974 darbesinde eski Makarios’u devirmek için kullandığı kampı ziyaret etme hamlesi ilginç bir sembolizmdir.
Yeni Makarios Atina’da, sembolik olarak eski Makarios’un yolunu takip eder ve Savaş Müzesi'ne de gider... Bence tek geçerli savaş müzesi mezarlıktır, ama hikâyeyi bozmayalım... Atina'daki savaş müzesinde, 7 Mart 1953’te Kıbrıs’ın Yunanistan ile birleşmesi için İncil üzerine yemin eden 12 kişinin onurlandırıldığı etkinliği, Hristodulidis de varlığıyla onurlandırdı. Yemin eden 12 kişi arasında General Georgios Grivas ve eski Makarios da vardı. Yeni Makarios, törende yaptığı konuşmada, diğer şeylerin yanı sıra, “Tarihini iyi bilmeyen ve tarihini onurlandırmayan halkların müreffeh bir geleceği olamaz” meşhur sözüne değindi. Tarihimizi bilen bizler, bu yeminin sonuçlarıyla doğup büyüdüğümüz ve yaşlandığımız için, onların amaçlarında başarısızlığa uğramakla kalmayıp, Kıbrıs’ı Yunanistan’la birleştirmek yerine, çatışma ve bölünmeye götürdüklerini biliyoruz. Siz orada, biz burada, ortada asker, barikatlar ve Nuris’in dikenli telleri…
Yeni Makarios'un bir diğer sembolik hamlesi, “Ulusal Merkez” doktrininin dirilişiydi. Mitsotakis ve Hristodulidis, Bakanlar Kurulu toplantılarının, Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve Yunanistan Başbakanı'nın huzurunda gerçekleştirileceği hükümetler arası işbirliğini kurumsallaştırma kararı aldı. Nikos Hristodulidis, seçimlerden önce “Birleşik Savunma Doktrini’ni” geri getirme sözü vermiş ve bunu görüştüğünü ve bunun, Yunan hükümeti tarafından kabul edildiğini açıklamıştı. 31/1/2023 tarihinde Radyo Proto’ya verdiği mülakatta, Kıbrıs'a savaş uçakları ve gemilerinin geleceği ima etmişti.
Nitekim zamanın doğrusal olarak değil, daireler çizerek hareket ettiğine ve tarihin şu ya da bu şekilde tekerrür ettiğine inanan ilkel kabileler haklıydı. Eski Makarios, Yunan tümenini getirdi, yeni Makarios, Yunan firkateynlerini ve Yunan hava kuvvetlerini getirecek. Felaket getirici milliyetçi süreç tekrarlanıyor ve iki devlet ve çifte enosis politikası yavaş yavaş tamamlanma noktasına geliyor. Kıbrıs Türk liderliği açık açık iki devlet politikası izlemekte, Kıbrıs Rum liderliği ise kabul etmese de siyasi hamleleriyle aynı şeyi yapmaktadır.
Kıbrıs sorununu böyle mi çözeceğiz?
*“Ulusal Merkez” doktrini, 1964’te Yunanistan Başbakanı Yorgos Papandreu tarafından önerildi; Yunan hükümeti, enosise götürmek için Kıbrıs'ı yönetme sorumluluğunu üstlenecekti. Bu konu, okuduğunuz makalede analiz edemeyeceğim büyük bir konudur…