Πίνακες Γιώργου Γαβριήλ
Η εποχή της λήθης
Avrupa 06/11/2022
Γίνεται μεγάλο σούσουρο αυτές της μέρες, αφού η κυβέρνηση κατάφερε να αποσπάσει ένα μεγάλο κονδύλι για να δημιουργήσει μουσείο του Γρίβα, αρχηγού της ΕΟΚΑ Α και ΕΟΚΑ Β. Η αντίδραση ήρθε κυρίως γιατί το κονδύλι στηρίχθηκε από την ΕΔΕΚ -υποτιθέμενο σοσιαλιστικό κόμμα- και το ΔΗΚΟ –υποτιθέμενο κεντρώο κόμμα- των οποίων στελέχη είχαν αντισταθεί στο πραξικόπημα κατά του αρχιεπισκόπου Μακαρίου το 1974. Τα χρόνια έχουν περάσει και οι αντιστασιακοί αυτών των κομμάτων όπως είναι φυσικό, όσοι είναι εν ζωή, δεν είναι πλέον ενεργά στελέχη στις ηγεσίες τους.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ποιός ήταν ο Γρίβας; Ο Γρίβας, Κύπριος στην καταγωγή, ήταν αξιωματικός του Ελληνικού στρατού και έλαβε μέρος στην Μικρασιατική Εκστρατεία και στο Αλβανικό μέτωπο κατά των Ιταλών το 1940. Με την κατάληψη της Ελλάδας από τους Γερμανούς ναζί, ίδρυσε στην Αθήνα την φασιστική Οργάνωση «Χ», η οποία συνεργαζόταν με την κατοχική δύναμη και πολεμούσε ενάντια στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο που αντιστεκόταν στους ναζί. Με απλά λόγια τα μέλη της οργάνωσης του ήταν δωσίλογοι της κατοχικής δύναμης και ο Γρίβας ήταν ο αρχηδωσίλογος. Δεν πρέπει να μας παραξενεύει που αρκετοί Κύπριοι εθνικιστές οπαδοί του Γρίβα είναι νεοναζί και γεμίζουν τους τοίχους με αγκυλωτούς σταυρούς.
Το 1955 ο Μακάριος φέρνει στην Κύπρο τον Γρίβα για να διεξάγει αγώνα κατά των Άγγλων με στόχο την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Πέραν από την δράση της ΕΟΚΑ κατά των Άγγλων, ο αντικομουνιστής Γρίβας στέφεται και ενάντια στην αριστερά. Αρκετοί Κύπριοι συνδικαλιστές δολοφονούνται από την ΕΟΚΑ με το πρόσχημα ότι είναι προδότες, κάτι που δεν αποδείχθηκε ποτέ, γιατί μια οργάνωση μπορεί να προδοθεί μόνο εκ των έσω. Μετά τα θλιβερά γεγονότα στην Κοφίνου, τα οποία οι Τουρκοκύπριοι γνωρίζουν πολύ καλά, ο Γρίβας εκδιώκεται από την Κύπρο και επιστρέφει το 1971 για να ιδρύσει την ΕΟΚΑ Β που σκοπό είχε να ανατρέψει τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο και να επιβάλει την Ένωση. Η δράση της ΕΟΚΑ Β είναι γνωστή. Δολοφονίες, ξυλοδαρμοί, ανατινάξεις αστυνομικών σταθμών και τελικά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου του 1974, που έφερε την ολική καταστροφή. Αν και ο Γρίβας είχε πεθάνει λίγους μήνες πριν το πραξικόπημα, οι οπαδοί του, με τα καλάσνικοφ στο χέρι καταδίωξαν, βίασαν και δολοφόνησαν αθώους ανθρώπους, με αποκορύφωμα τις μαζικές εκτελέσεις στο Σανδαλάρι την Μάραθα και την Αλόα. Αυτά σε πολύ γενικές γραμμές για τον Γρίβα και την παρέα του.
Όταν ο Μακάριος επέστρεψε στην μοιρασμένη πλέον Κύπρο, για χάριν της ενότητας έδωσε σε αυτούς τους δολοφόνους συγχωροχάρτι με όλη την σημασία της λέξης. Δεν τους αφαιρέθηκε κανένα πολιτικό δικαίωμα κι έτσι συνέχισαν να πολιτεύονται και να διεκδικούν πολιτειακές θέσεις. Με έμφαση πλέον στην εισβολή της Τουρκίας η κοινωνία πέρασε στην εποχή της λήθης. Ο ρόλος του Γρίβα και των εοκαβητατζήδων σιγά σιγά ξεπεράστηκε και αντί για φτύσιμο, βάζουν στεφάνια στο μνήμα του, τιμώντας τον σαν ήρωα.
Και επιστρέφω στο σημερινό σούσουρο. Ένα κονδύλι για το μουσείο για τον Γρίβα. Δεν υπάρχει σχεδόν καμία πόλη η χωριό στην Κύπρο που να μην έχει είτε λεωφόρο, είτε ένα σοκάκι που να μην ονομάζεται Γεώργιου Γρίβα Διγενή. Δρόμοι που συντηρούνται με δημόσιο χρήμα. Στα μνημόσυνα του, πολιτικοί βάζουν στεφάνια και ψάλουν τον εθνικό ύμνο. Αυτός ο αντικομουνιστής δωσίλογος των ναζί, που η οργάνωση του δολοφόνησε περισσότερους Κύπριους παρά Άγγλους, είναι τιμημένο παιδί της πατρίδας. Χιλιάδες ευρώ από το δημόσιο χρήμα σπαταλιέται κάθε χρόνο για να τιμήσουν τον ολετήρα της Κύπρου και το κονδύλι για το μουσείο αν και ορθά διαμαρτύρονται όσοι το κάνουν, δεν είναι παρά το μικρότερο κακό μπροστά στην ιστορική λήθη που παρέπεσε η κοινωνία μας.
Αν θέλουμε να κοιτάξουμε την ιστορία στα μάτια χωρίς να ανοιγοκλείσουν τα βλέφαρα μας, πρέπει να κοιτάξουμε λίγο πιο πίσω από το κονδύλι, εκεί που η λήθη παίρνει σάρκα και οστά. Εκεί που η λήθη πλέον κυβερνά και συνεχίζει ακάθεκτα το έργο της χωρίς καν να χρειάζεται καλάσνικοφ για να επιβάλει το θέλω της. Το ερώτημα δεν θα έπρεπε να ήταν γιατί η ΕΔΕΚ και το ΔΗΚΟ ψήφισαν το κονδύλι. Το πραγματικό ερώτημα θα έπρεπε να ήταν, «Πώς αυτός ο λαός με όσα πέρασε, επέτρεψε σε ένα εοκαβητατζή να κυβερνήσει την χώρα;». Αν αυτό το ερώτημα απαντηθεί, θα έχουμε την γυμνή αλήθεια.
Τόνι Αγκαστινιώτης
Avrupa 06/11/2022
Γίνεται μεγάλο σούσουρο αυτές της μέρες, αφού η κυβέρνηση κατάφερε να αποσπάσει ένα μεγάλο κονδύλι για να δημιουργήσει μουσείο του Γρίβα, αρχηγού της ΕΟΚΑ Α και ΕΟΚΑ Β. Η αντίδραση ήρθε κυρίως γιατί το κονδύλι στηρίχθηκε από την ΕΔΕΚ -υποτιθέμενο σοσιαλιστικό κόμμα- και το ΔΗΚΟ –υποτιθέμενο κεντρώο κόμμα- των οποίων στελέχη είχαν αντισταθεί στο πραξικόπημα κατά του αρχιεπισκόπου Μακαρίου το 1974. Τα χρόνια έχουν περάσει και οι αντιστασιακοί αυτών των κομμάτων όπως είναι φυσικό, όσοι είναι εν ζωή, δεν είναι πλέον ενεργά στελέχη στις ηγεσίες τους.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ποιός ήταν ο Γρίβας; Ο Γρίβας, Κύπριος στην καταγωγή, ήταν αξιωματικός του Ελληνικού στρατού και έλαβε μέρος στην Μικρασιατική Εκστρατεία και στο Αλβανικό μέτωπο κατά των Ιταλών το 1940. Με την κατάληψη της Ελλάδας από τους Γερμανούς ναζί, ίδρυσε στην Αθήνα την φασιστική Οργάνωση «Χ», η οποία συνεργαζόταν με την κατοχική δύναμη και πολεμούσε ενάντια στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο που αντιστεκόταν στους ναζί. Με απλά λόγια τα μέλη της οργάνωσης του ήταν δωσίλογοι της κατοχικής δύναμης και ο Γρίβας ήταν ο αρχηδωσίλογος. Δεν πρέπει να μας παραξενεύει που αρκετοί Κύπριοι εθνικιστές οπαδοί του Γρίβα είναι νεοναζί και γεμίζουν τους τοίχους με αγκυλωτούς σταυρούς.
Το 1955 ο Μακάριος φέρνει στην Κύπρο τον Γρίβα για να διεξάγει αγώνα κατά των Άγγλων με στόχο την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Πέραν από την δράση της ΕΟΚΑ κατά των Άγγλων, ο αντικομουνιστής Γρίβας στέφεται και ενάντια στην αριστερά. Αρκετοί Κύπριοι συνδικαλιστές δολοφονούνται από την ΕΟΚΑ με το πρόσχημα ότι είναι προδότες, κάτι που δεν αποδείχθηκε ποτέ, γιατί μια οργάνωση μπορεί να προδοθεί μόνο εκ των έσω. Μετά τα θλιβερά γεγονότα στην Κοφίνου, τα οποία οι Τουρκοκύπριοι γνωρίζουν πολύ καλά, ο Γρίβας εκδιώκεται από την Κύπρο και επιστρέφει το 1971 για να ιδρύσει την ΕΟΚΑ Β που σκοπό είχε να ανατρέψει τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο και να επιβάλει την Ένωση. Η δράση της ΕΟΚΑ Β είναι γνωστή. Δολοφονίες, ξυλοδαρμοί, ανατινάξεις αστυνομικών σταθμών και τελικά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου του 1974, που έφερε την ολική καταστροφή. Αν και ο Γρίβας είχε πεθάνει λίγους μήνες πριν το πραξικόπημα, οι οπαδοί του, με τα καλάσνικοφ στο χέρι καταδίωξαν, βίασαν και δολοφόνησαν αθώους ανθρώπους, με αποκορύφωμα τις μαζικές εκτελέσεις στο Σανδαλάρι την Μάραθα και την Αλόα. Αυτά σε πολύ γενικές γραμμές για τον Γρίβα και την παρέα του.
Όταν ο Μακάριος επέστρεψε στην μοιρασμένη πλέον Κύπρο, για χάριν της ενότητας έδωσε σε αυτούς τους δολοφόνους συγχωροχάρτι με όλη την σημασία της λέξης. Δεν τους αφαιρέθηκε κανένα πολιτικό δικαίωμα κι έτσι συνέχισαν να πολιτεύονται και να διεκδικούν πολιτειακές θέσεις. Με έμφαση πλέον στην εισβολή της Τουρκίας η κοινωνία πέρασε στην εποχή της λήθης. Ο ρόλος του Γρίβα και των εοκαβητατζήδων σιγά σιγά ξεπεράστηκε και αντί για φτύσιμο, βάζουν στεφάνια στο μνήμα του, τιμώντας τον σαν ήρωα.
Και επιστρέφω στο σημερινό σούσουρο. Ένα κονδύλι για το μουσείο για τον Γρίβα. Δεν υπάρχει σχεδόν καμία πόλη η χωριό στην Κύπρο που να μην έχει είτε λεωφόρο, είτε ένα σοκάκι που να μην ονομάζεται Γεώργιου Γρίβα Διγενή. Δρόμοι που συντηρούνται με δημόσιο χρήμα. Στα μνημόσυνα του, πολιτικοί βάζουν στεφάνια και ψάλουν τον εθνικό ύμνο. Αυτός ο αντικομουνιστής δωσίλογος των ναζί, που η οργάνωση του δολοφόνησε περισσότερους Κύπριους παρά Άγγλους, είναι τιμημένο παιδί της πατρίδας. Χιλιάδες ευρώ από το δημόσιο χρήμα σπαταλιέται κάθε χρόνο για να τιμήσουν τον ολετήρα της Κύπρου και το κονδύλι για το μουσείο αν και ορθά διαμαρτύρονται όσοι το κάνουν, δεν είναι παρά το μικρότερο κακό μπροστά στην ιστορική λήθη που παρέπεσε η κοινωνία μας.
Αν θέλουμε να κοιτάξουμε την ιστορία στα μάτια χωρίς να ανοιγοκλείσουν τα βλέφαρα μας, πρέπει να κοιτάξουμε λίγο πιο πίσω από το κονδύλι, εκεί που η λήθη παίρνει σάρκα και οστά. Εκεί που η λήθη πλέον κυβερνά και συνεχίζει ακάθεκτα το έργο της χωρίς καν να χρειάζεται καλάσνικοφ για να επιβάλει το θέλω της. Το ερώτημα δεν θα έπρεπε να ήταν γιατί η ΕΔΕΚ και το ΔΗΚΟ ψήφισαν το κονδύλι. Το πραγματικό ερώτημα θα έπρεπε να ήταν, «Πώς αυτός ο λαός με όσα πέρασε, επέτρεψε σε ένα εοκαβητατζή να κυβερνήσει την χώρα;». Αν αυτό το ερώτημα απαντηθεί, θα έχουμε την γυμνή αλήθεια.
Τόνι Αγκαστινιώτης
