Επίλογος 1 - H κυπριακή κομπίνα
Afrika, 21 Απρίλη 2008
Μου κάνει εντύπωση που όλοι μιλάνε αυτές τις μέρες για λύση. Όταν ακούω τους πολιτικούς, εντυπωσιάζομαι ακόμα περισσότερο. Είναι σαν να μας πουλάνε κονσέρβα με σαύρες, για αντζούγιες. Προσπαθώ, ειλικρινά προσπαθώ να κατανοήσω πού βλέπουν όλοι τις θετικές εξελίξεις. Επειδή πέρασαν οι πολιτικοί το οδόφραγμα και έκαναν χειραψίες; Επειδή άρχισαν οι Eπιτροπές να συνομιλούν; Μόνο ένας τυφλός δεν θα μπορούσε να δει ότι μας οδηγούν προς αδιέξοδο. Δεν είναι θέμα απαισιοδοξίας και αισιοδοξίας, αλλά ρεαλιστικής αντίληψης των πραγμάτων.
Όταν είδα πώς μεγαλοποιήθηκαν οι δηλώσεις του Χριστόφια από τις τουρκοκυπριακές εφημερίδες, την περασμένη εβδομάδα, και πώς εκμεταλλεύτηκε πολιτικά ο σύντροφος Ταλάτ τις δηλώσεις αυτές, αποφάσισα να γυρίσω την πλάτη μου στο κυπριακό πολιτικό πρόβλημα. Μην με ξαναρωτήσετε τίποτα, μην μου ζητήσει κανείς συνέντευξη… Gameover (τέλος παιχνιδιού). Έχω ζήσει και έχω δει πολλά τα τελευταία χρόνια, μα τώρα η κατηφόρα είναι μεγάλη. Το παιχνίδι είναι τόσο παλιό, όσο και το Κυπριακό. Το έργο το έχω ξαναδεί και μπορώ να σας περιγράψω τις επόμενες κινήσεις. Είναι σαν χολιγουντιανή ταινία, όπου το τέλος είναι πάντα το ίδιο, και απλώς αλλάζουν μόνο οι ηθοποιοί.
Στο επόμενο επεισόδιο θα αρχίσουν δουλειά οι Επιτροπές, και ο Ταλάτ που χθες κατηγορούσε τον Χριστόφια ότι δεν έχει καλή θέληση, θα οδηγήσει τα πράγματα σε κάποιο βάθος χρόνου, φέρνοντας ενστάσεις σε ουσιαστικά θέματα, αλλά όχι με ιδιαίτερη ένταση. Ενδιάμεσα, θα προσπαθήσει να καταστρέψει στα μάτια των Τουρκοκυπρίων την καλή εικόνα τού Χριστόφια, επειδή είναι ο μόνος ελληνοκύπριος πολιτικός που έχει αριστερούς τουρκοκύπριους οπαδούς. Μάλιστα μερικοί τον εμπιστεύονται περισσότερο από τον Ταλάτ, επειδή αισθάνονται ότι ο Ταλάτ είναι υπό την επιρροή της Άγκυρας, ενώ ο Χριστόφιας, όσα λάθη κι αν του καταλογίσει κανείς, δεν οδηγείται από κανέναν εξωγενή παράγοντα. Αφού περάσει η πρώτη περίοδος δαιμονοποίησης, θα ενταθούν οι απαιτήσεις του Ταλάτ για επιστροφή στο Σχέδιο Ανάν, το οποίο ξέρει ότι οι Ελληνοκύπριοι απέρριψαν, και είναι αδύνατο να επανέλθει. Η κινητικότητα που θα παρουσιάζεται στις Επιτροπές θα είναι η καλύτερη κάλυψη, ώστε να δείχνει η κάθε πλευρά ότι πραγματικά ενδιαφέρεται για λύση, και θα ροκανίζουν τον χρόνο.
Από την άλλη, έχουμε το κίνημα της ειρήνης. Όλους αυτούς που υποστηρίζουν την ειρήνη και τη συμβίωση. Δεν λέω ότι οι προθέσεις τους είναι κακές, αλλά οι περισσότεροι ζουν εκτός πραγματικότητας. Περνούν κάθε τόσο το οδόφραγμα και νομίζουν πως έχουν κατανοήσει τις πραγματικότητες της άλλης κοινότητας. Βρίσκουν φίλους και γνωστούς που μοιράζονται τα ίδια πιστεύω και νομίζουν πως όλοι στην άλλη κοινότητα μοιράζονται τα ίδια πιστεύω. Όταν μιλάμε για δικοινοτικές συναντήσεις, μιλάμε για τον προσηλυτισμό του προσήλυτου. Είναι σαν να κάθομαι εγώ με τον Σενέρ Λεβέντ και να προσπαθώ να τον πείσω πως η επανένωση είναι σημαντική. Σπάνια θα έρθουν αντιμέτωποι με τον φανατικό εθνικιστή της άλλης κοινότητας και να προσπαθήσουν να επικοινωνήσουν. Πώς μπορούμε όμως να αλλάξουμε τις κοινότητές μας, αν δεν κοιτάξουμε τον εθνικιστή στα μάτια; Εγώ ήμουν κάποτε εθνικιστής, και κάποιες αλήθειες άλλαξαν τον τρόπο που σκεφτόμουν. Αν συνέβη σε μένα, μπορεί το ίδιο να συμβεί στον κάθε εθνικιστή. Αλλά ποιος θα τον προσεγγίσει; Ο καθένας στην παρέα του κάνει το παλικάρι.
Υπάρχει βέβαια και η εξουσία, που ισχυρίζεται ότι υποστηρίζει την ειρήνη. Αυτό κι αν είναι παραμύθι! Έχω ζήσει και στον νότο και στον βορρά και γνωρίζω από πρώτο χέρι πόσο υποστηρίζεται η συνύπαρξη και η ειρήνη. Τα όσα βίωσα στον νότο, είναι πάνω κάτω γνωστά. Αν ήθελαν την ειρήνη, δεν θα έκαναν όσα έκαναν για να με στριμώξουν στη γωνιά και να με φιμώσουν. Ο βορράς δεν είναι καλύτερος. Έλαβα προχθές μέρος στη διαμαρτυρία για τα γαϊδουράκια που σκοτώνουν στην Καρπασία. Μου είχαν ζητήσει να μιλήσω στην εκδήλωση, αλλά οι αστυνομικοί εκεί δεν μου το επέτρεψαν. Είπαν πως είμαι «ξένος». Όταν μιλούσα για τη Μάραθα, δεν ήμουν ξένος. Όταν έκλαιγα πάνω από τον τάφο της Σελτέν, δεν ήμουν ξένος. Όταν έλεγα, «σας δίνω το σπίτι μου για την ειρήνη», δεν ήμουν ξένος. Τώρα είμαι «ξένος».
Τόνι Αγκαστινιώτης
Afrika, 21 Απρίλη 2008
Μου κάνει εντύπωση που όλοι μιλάνε αυτές τις μέρες για λύση. Όταν ακούω τους πολιτικούς, εντυπωσιάζομαι ακόμα περισσότερο. Είναι σαν να μας πουλάνε κονσέρβα με σαύρες, για αντζούγιες. Προσπαθώ, ειλικρινά προσπαθώ να κατανοήσω πού βλέπουν όλοι τις θετικές εξελίξεις. Επειδή πέρασαν οι πολιτικοί το οδόφραγμα και έκαναν χειραψίες; Επειδή άρχισαν οι Eπιτροπές να συνομιλούν; Μόνο ένας τυφλός δεν θα μπορούσε να δει ότι μας οδηγούν προς αδιέξοδο. Δεν είναι θέμα απαισιοδοξίας και αισιοδοξίας, αλλά ρεαλιστικής αντίληψης των πραγμάτων.
Όταν είδα πώς μεγαλοποιήθηκαν οι δηλώσεις του Χριστόφια από τις τουρκοκυπριακές εφημερίδες, την περασμένη εβδομάδα, και πώς εκμεταλλεύτηκε πολιτικά ο σύντροφος Ταλάτ τις δηλώσεις αυτές, αποφάσισα να γυρίσω την πλάτη μου στο κυπριακό πολιτικό πρόβλημα. Μην με ξαναρωτήσετε τίποτα, μην μου ζητήσει κανείς συνέντευξη… Gameover (τέλος παιχνιδιού). Έχω ζήσει και έχω δει πολλά τα τελευταία χρόνια, μα τώρα η κατηφόρα είναι μεγάλη. Το παιχνίδι είναι τόσο παλιό, όσο και το Κυπριακό. Το έργο το έχω ξαναδεί και μπορώ να σας περιγράψω τις επόμενες κινήσεις. Είναι σαν χολιγουντιανή ταινία, όπου το τέλος είναι πάντα το ίδιο, και απλώς αλλάζουν μόνο οι ηθοποιοί.
Στο επόμενο επεισόδιο θα αρχίσουν δουλειά οι Επιτροπές, και ο Ταλάτ που χθες κατηγορούσε τον Χριστόφια ότι δεν έχει καλή θέληση, θα οδηγήσει τα πράγματα σε κάποιο βάθος χρόνου, φέρνοντας ενστάσεις σε ουσιαστικά θέματα, αλλά όχι με ιδιαίτερη ένταση. Ενδιάμεσα, θα προσπαθήσει να καταστρέψει στα μάτια των Τουρκοκυπρίων την καλή εικόνα τού Χριστόφια, επειδή είναι ο μόνος ελληνοκύπριος πολιτικός που έχει αριστερούς τουρκοκύπριους οπαδούς. Μάλιστα μερικοί τον εμπιστεύονται περισσότερο από τον Ταλάτ, επειδή αισθάνονται ότι ο Ταλάτ είναι υπό την επιρροή της Άγκυρας, ενώ ο Χριστόφιας, όσα λάθη κι αν του καταλογίσει κανείς, δεν οδηγείται από κανέναν εξωγενή παράγοντα. Αφού περάσει η πρώτη περίοδος δαιμονοποίησης, θα ενταθούν οι απαιτήσεις του Ταλάτ για επιστροφή στο Σχέδιο Ανάν, το οποίο ξέρει ότι οι Ελληνοκύπριοι απέρριψαν, και είναι αδύνατο να επανέλθει. Η κινητικότητα που θα παρουσιάζεται στις Επιτροπές θα είναι η καλύτερη κάλυψη, ώστε να δείχνει η κάθε πλευρά ότι πραγματικά ενδιαφέρεται για λύση, και θα ροκανίζουν τον χρόνο.
Από την άλλη, έχουμε το κίνημα της ειρήνης. Όλους αυτούς που υποστηρίζουν την ειρήνη και τη συμβίωση. Δεν λέω ότι οι προθέσεις τους είναι κακές, αλλά οι περισσότεροι ζουν εκτός πραγματικότητας. Περνούν κάθε τόσο το οδόφραγμα και νομίζουν πως έχουν κατανοήσει τις πραγματικότητες της άλλης κοινότητας. Βρίσκουν φίλους και γνωστούς που μοιράζονται τα ίδια πιστεύω και νομίζουν πως όλοι στην άλλη κοινότητα μοιράζονται τα ίδια πιστεύω. Όταν μιλάμε για δικοινοτικές συναντήσεις, μιλάμε για τον προσηλυτισμό του προσήλυτου. Είναι σαν να κάθομαι εγώ με τον Σενέρ Λεβέντ και να προσπαθώ να τον πείσω πως η επανένωση είναι σημαντική. Σπάνια θα έρθουν αντιμέτωποι με τον φανατικό εθνικιστή της άλλης κοινότητας και να προσπαθήσουν να επικοινωνήσουν. Πώς μπορούμε όμως να αλλάξουμε τις κοινότητές μας, αν δεν κοιτάξουμε τον εθνικιστή στα μάτια; Εγώ ήμουν κάποτε εθνικιστής, και κάποιες αλήθειες άλλαξαν τον τρόπο που σκεφτόμουν. Αν συνέβη σε μένα, μπορεί το ίδιο να συμβεί στον κάθε εθνικιστή. Αλλά ποιος θα τον προσεγγίσει; Ο καθένας στην παρέα του κάνει το παλικάρι.
Υπάρχει βέβαια και η εξουσία, που ισχυρίζεται ότι υποστηρίζει την ειρήνη. Αυτό κι αν είναι παραμύθι! Έχω ζήσει και στον νότο και στον βορρά και γνωρίζω από πρώτο χέρι πόσο υποστηρίζεται η συνύπαρξη και η ειρήνη. Τα όσα βίωσα στον νότο, είναι πάνω κάτω γνωστά. Αν ήθελαν την ειρήνη, δεν θα έκαναν όσα έκαναν για να με στριμώξουν στη γωνιά και να με φιμώσουν. Ο βορράς δεν είναι καλύτερος. Έλαβα προχθές μέρος στη διαμαρτυρία για τα γαϊδουράκια που σκοτώνουν στην Καρπασία. Μου είχαν ζητήσει να μιλήσω στην εκδήλωση, αλλά οι αστυνομικοί εκεί δεν μου το επέτρεψαν. Είπαν πως είμαι «ξένος». Όταν μιλούσα για τη Μάραθα, δεν ήμουν ξένος. Όταν έκλαιγα πάνω από τον τάφο της Σελτέν, δεν ήμουν ξένος. Όταν έλεγα, «σας δίνω το σπίτι μου για την ειρήνη», δεν ήμουν ξένος. Τώρα είμαι «ξένος».
Τόνι Αγκαστινιώτης