Barışa altmış kurşun sıkıldı
Avrupa 17/04/2022
“Ben yanmasam, sen yanmasan, biz yanmasak,
Nasıl çıkar karanlıklar aydınlığa?”
Nazım Hikmet
Bir ilkbahar günüydü, doğa çiçeklerle bezenmişti, Luricina ovasında ekinlerin arasından kırmızı gelincikler fırlamıştı... İki arkadaş, Derviş ve Kostas Lefkoşa’dan Larnaka’ya doğru gidiyordu. Kıbrıslı Türklerle Kıbrıslı Rumların barış içinde bir arada yaşayabileceklerine inanan iki hayalperest işçiydiler... 11 Nisan 1965, Pazar’dı... Siyasi bir etkinliğe gidiyorlardı. Kalpleri, adaları için barış, umut ve sevgi doluydu. Milliyetçiliğin silah zoruyla, bölünmeyi, Enosisi ve taksimi dayattığı bir ülkede barışın savaşçılarıydılar… O zaman nefret kahramanlıktı, “ötekini” öldürmek de vatanseverlik… Kostas Mişaulis son sigarasını söndürürken, Derviş Ali Kavazoğlu da Nazım Hikmet’in “koşun, kurşun eritmeye çağırıyorum” şiirinin dizelerini okumayı bitiriyordu ki TMT’nin otomatik silahlarından çıkan kurşunlar, araçlarının yolunu kesti. Bedenlerinin içindeki barışa altmış kurşun sıktılar.
Eğer bu pusudan kurtulsalardı, başka bir pusuda Kıbrıslı Rum milliyetçiler tarafından öldürüleceklerinden hiç kuşkum yoktur… Düşman ne Derviş ne de Kostas’tı… Düşman, kalplerinde taşıdıkları barıştı… Katillerin silahları barışı nişan almıştı... Sırf toplumların barış içinde bir arada yaşamasına inandıkları için, kendi toplumları tarafından öldürülen ne ilk ne de son Kıbrıslılardı... Milliyetçi çizgiye karşı çıkanlara hain, onları öldürenlere kahraman denirdi…
Salamis yakınlarındaki bir sahil beldesinde bir beyefendi beni masasına çağırdığında, 2007 veya 2008 yazıydı. Bu beyefendiyi bana, Luricina bölgesinde TMT’nin eski grup lideri olarak tanıştırdılar… Sandalyemi çekip yanına oturdum. Bana “Mişaulis ve Kavazoğlu’nun infazını üstlenen benim grubumdu ama ben orada değildim” dedi. Mişaulis ve Kavazoğlu’nun o gün, oradan geçeceklerini nereden bildikleri konusunda bilgi almaya çalıştım ancak sorularımın hiçbirine cevap vermedi. Bana söylediği tek şey, Şener Levent’in o dönemde infazla ilgili bir makale yazdığı ve yazdıklarının olayların oluş şeklini yansıttığı yönündeydi.
İnfazdan bunca yıl sonra hala, tarihin gerçekliği karşısında sessizlik yeminimizi bozmadık. Ne TMT’ciler ne de EOKA’cılar tüm gerçeğin ortaya çıkmasına müsaade etmeye cesaret etmiyorlar. Bu şekilde mücadelenin bakireliğini bozacaklarını düşünüyorlar. Tarih kitaplarına kurgulanmış bir hikâye geçti ve hiç kimse bu hikâyeye dokunmaya cesaret edemiyor. Çocuklarımızın tüm gerçeği bilip Mişaulis ve Kavazoğlu’nun yolundan, barışçıl uzlaşma yolundan gitmelerini istemiyorlar. Ancak gerçeğin yarısı tedavi edici değildir. Bu, ölümcül bir hastalığa yakalanmış birine, kendisini tedavi edecek ilaçların yalnızca yarısını vermemize benzer… Onu, tedavi ettiğimiz yanılgısıyla, yaşamla ölüm arasında tutuyoruz.
Bir zamanlar ben de bir Kıbrıslı Rum milliyetçiydim. Gerçeğin yarısını anlatan bir sistemde eğitim aldım. Toplumumun öğretmenlerinin, rahiplerinin ve savaşçılarının bana tedavi için dozun tamamını vermediklerinden şüphe etmem için hiçbir nedenim yoktu. Onlar beni tedavi etmek istemiyorlardı. Bana aşıladıkları nefreti kullanabilmeleri için benim hasta kalmamı istiyorlardı. Mezun olana kadar, EOKA’nın kahramanlık destanları DNA’ma kazınmıştı ve Kıbrıslı Türklerle ilgili nefretim normal bir şeydi. Bana hiçbir zaman işledikleri siyasi cinayetlerden ya da ortandan kaybolan Kıbrıslı Türklerden söz etmediler. Eğer bir cinayetle ilgili olarak kulağıma herhangi bir bilgi gelirse, yanıt çok basit olurdu: “Komünisttiler, haindiler.”
İçinizden biri, bir okula girip çocuklara barışa ve uzlaşmaya inanmanın kötü olduğunu söyleyerek, Mişaulis ve Kavazoğlu cinayetini örnek gösterebilir mi? Onların inançları için öldürüldüklerini haklı çıkarabilecek bir eğitimci var mı? Halkını uzlaştırmak istemek ihanet mi? Çocuklara çıplak gerçekleri anlatarak, tarihin hatalarıyla yeniden birleşmiş bir Kıbrıs’ı inşa etmenin zamanı geldi mi, yoksa barışa kurşun sıkmaya devam mı edeceğiz?
Tony Angastiniotis
Avrupa 17/04/2022
“Ben yanmasam, sen yanmasan, biz yanmasak,
Nasıl çıkar karanlıklar aydınlığa?”
Nazım Hikmet
Bir ilkbahar günüydü, doğa çiçeklerle bezenmişti, Luricina ovasında ekinlerin arasından kırmızı gelincikler fırlamıştı... İki arkadaş, Derviş ve Kostas Lefkoşa’dan Larnaka’ya doğru gidiyordu. Kıbrıslı Türklerle Kıbrıslı Rumların barış içinde bir arada yaşayabileceklerine inanan iki hayalperest işçiydiler... 11 Nisan 1965, Pazar’dı... Siyasi bir etkinliğe gidiyorlardı. Kalpleri, adaları için barış, umut ve sevgi doluydu. Milliyetçiliğin silah zoruyla, bölünmeyi, Enosisi ve taksimi dayattığı bir ülkede barışın savaşçılarıydılar… O zaman nefret kahramanlıktı, “ötekini” öldürmek de vatanseverlik… Kostas Mişaulis son sigarasını söndürürken, Derviş Ali Kavazoğlu da Nazım Hikmet’in “koşun, kurşun eritmeye çağırıyorum” şiirinin dizelerini okumayı bitiriyordu ki TMT’nin otomatik silahlarından çıkan kurşunlar, araçlarının yolunu kesti. Bedenlerinin içindeki barışa altmış kurşun sıktılar.
Eğer bu pusudan kurtulsalardı, başka bir pusuda Kıbrıslı Rum milliyetçiler tarafından öldürüleceklerinden hiç kuşkum yoktur… Düşman ne Derviş ne de Kostas’tı… Düşman, kalplerinde taşıdıkları barıştı… Katillerin silahları barışı nişan almıştı... Sırf toplumların barış içinde bir arada yaşamasına inandıkları için, kendi toplumları tarafından öldürülen ne ilk ne de son Kıbrıslılardı... Milliyetçi çizgiye karşı çıkanlara hain, onları öldürenlere kahraman denirdi…
Salamis yakınlarındaki bir sahil beldesinde bir beyefendi beni masasına çağırdığında, 2007 veya 2008 yazıydı. Bu beyefendiyi bana, Luricina bölgesinde TMT’nin eski grup lideri olarak tanıştırdılar… Sandalyemi çekip yanına oturdum. Bana “Mişaulis ve Kavazoğlu’nun infazını üstlenen benim grubumdu ama ben orada değildim” dedi. Mişaulis ve Kavazoğlu’nun o gün, oradan geçeceklerini nereden bildikleri konusunda bilgi almaya çalıştım ancak sorularımın hiçbirine cevap vermedi. Bana söylediği tek şey, Şener Levent’in o dönemde infazla ilgili bir makale yazdığı ve yazdıklarının olayların oluş şeklini yansıttığı yönündeydi.
İnfazdan bunca yıl sonra hala, tarihin gerçekliği karşısında sessizlik yeminimizi bozmadık. Ne TMT’ciler ne de EOKA’cılar tüm gerçeğin ortaya çıkmasına müsaade etmeye cesaret etmiyorlar. Bu şekilde mücadelenin bakireliğini bozacaklarını düşünüyorlar. Tarih kitaplarına kurgulanmış bir hikâye geçti ve hiç kimse bu hikâyeye dokunmaya cesaret edemiyor. Çocuklarımızın tüm gerçeği bilip Mişaulis ve Kavazoğlu’nun yolundan, barışçıl uzlaşma yolundan gitmelerini istemiyorlar. Ancak gerçeğin yarısı tedavi edici değildir. Bu, ölümcül bir hastalığa yakalanmış birine, kendisini tedavi edecek ilaçların yalnızca yarısını vermemize benzer… Onu, tedavi ettiğimiz yanılgısıyla, yaşamla ölüm arasında tutuyoruz.
Bir zamanlar ben de bir Kıbrıslı Rum milliyetçiydim. Gerçeğin yarısını anlatan bir sistemde eğitim aldım. Toplumumun öğretmenlerinin, rahiplerinin ve savaşçılarının bana tedavi için dozun tamamını vermediklerinden şüphe etmem için hiçbir nedenim yoktu. Onlar beni tedavi etmek istemiyorlardı. Bana aşıladıkları nefreti kullanabilmeleri için benim hasta kalmamı istiyorlardı. Mezun olana kadar, EOKA’nın kahramanlık destanları DNA’ma kazınmıştı ve Kıbrıslı Türklerle ilgili nefretim normal bir şeydi. Bana hiçbir zaman işledikleri siyasi cinayetlerden ya da ortandan kaybolan Kıbrıslı Türklerden söz etmediler. Eğer bir cinayetle ilgili olarak kulağıma herhangi bir bilgi gelirse, yanıt çok basit olurdu: “Komünisttiler, haindiler.”
İçinizden biri, bir okula girip çocuklara barışa ve uzlaşmaya inanmanın kötü olduğunu söyleyerek, Mişaulis ve Kavazoğlu cinayetini örnek gösterebilir mi? Onların inançları için öldürüldüklerini haklı çıkarabilecek bir eğitimci var mı? Halkını uzlaştırmak istemek ihanet mi? Çocuklara çıplak gerçekleri anlatarak, tarihin hatalarıyla yeniden birleşmiş bir Kıbrıs’ı inşa etmenin zamanı geldi mi, yoksa barışa kurşun sıkmaya devam mı edeceğiz?
Tony Angastiniotis